Εντερικό Μικροβίωμα προφυλάξτετο

 Τα τελευταία χρόνια, η διατροφή για την υγεία της εντερικής μικροχλωρίδας βρίσκεται όλο και περισσότερο στο επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας.

Οι ειδικοί έχουν ανακαλύψει ότι τα τρισεκατομμύρια βακτήρια που υπάρχουν στο έντερο και σχηματίζουν την εντερική βακτηριακή χλωρίδα διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη γενική ευημερία, εξουδετερώνοντας τον κίνδυνο ανάπτυξης μιας σειράς προβλημάτων υγείας καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής για διάφορους λόγους.

Εκτός από την υποστήριξη της πέψης και του ανοσοποιητικού συστήματος, η μικροχλωρίδα του εντέρου φαίνεται επίσης να έχει αντίκτυπο στις διαδικασίες γήρανσης, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου.

Ποια είναι όμως η καταλληλότερη διατροφή για τη διατήρηση της ισορροπίας του μικροβιώματος του εντέρου;

Ο γαστρεντερολόγος Christian Lambiase λύνει όλες τις απορίες για τη σχέση της διατροφής και του μικροβιώματος του εντέρου.

Τι είναι η μικροχλωρίδα του εντέρου και γιατί είναι τόσο σημαντική για την υγεία;

«Η εντερική μικροχλωρίδα είναι το σύνολο όλων των μικροβιακών κυττάρων που ζουν στο έντερό μας σε μια σχέση "αρμονικής συνύπαρξης", χωρίς να προκαλούν βλάβη στο σώμα. Εκτιμάται ότι το βάρος όλων των μικροβίων που υπάρχουν στο έντερό μας είναι περίπου ενάμισι κιλό. Εξ ορισμού, η μικροχλωρίδα δεν αποτελείται από παθογόνους παράγοντες, αλλά από ευεργετικούς μικροοργανισμούς που συμβάλλουν ενεργά στην ευημερία μας. Η μικροχλωρίδα, στην πραγματικότητα, εκτελεί πολλές θεμελιώδεις λειτουργίες τόσο στο έντερο όσο και σε εξωεντερικό επίπεδο, προωθώντας την ευημερία του σώματός μας στο σύνολό του», λέει ο ειδικός.

Οι κύριες λειτουργίες της μικροχλωρίδας περιλαμβάνουν:

• υποστήριξη των πεπτικών διαδικασιών
• προστασία από εξωτερικά παθογόνα (επίσης χάρη στην παραγωγή φυσικών αντιβιοτικών που περιορίζουν τον πολλαπλασιασμό τους)
• ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος

Επιπλέον, το μικροβίωμα εκκρίνει χρήσιμες ουσίες όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη (που εμπλέκονται στη ρύθμιση θεμελιωδών πεπτικών διεργασιών, όπως η εντερική κινητικότητα) και συνθέτει βιταμίνες απαραίτητες για την ευημερία μας. Ακριβώς λόγω του κρίσιμου ρόλου της σε πολλές διεργασίες, μια ανισορροπία στη μικροχλωρίδα μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση συμπτωμάτων και ασθενειών.

Διατροφή για τη μικροχλωρίδα του εντέρου: Οφέλη και τροφές

«Η εντερική μικροχλωρίδα επηρεάζεται συνεχώς από εξωτερικά και εσωτερικά ερεθίσματα στο σώμα μας, τα οποία μπορούν να δράσουν επηρεάζοντας τη σύνθεσή της», λέει ο γαστρεντερολόγος Christian Lambiase.

Η μικροχλωρίδα μπορεί να ανταποκριθεί σε ερεθίσματα μέσω διαφορετικών μηχανισμών:

• αντίσταση, δηλαδή η ικανότητα να διατηρεί τη "δομή" της παρά τις εξωτερικές ή εσωτερικές πιέσεις
• ανθεκτικότητα, δηλαδή η ικανότητα να υφίσταται προσωρινές αλλαγές για να επιστρέψει στη συνέχεια στην προηγούμενη κατάσταση ισορροπίας
• προσαρμογή, δηλαδή η ικανότητα σταθερής αναδιοργάνωσης ως απάντηση σε νέα ερεθίσματα, επιτυγχάνοντας μια νέα ισορροπία
• δυσβίωση, δηλαδή η μικροχλωρίδα υποβάλλεται σε ερεθίσματα τόσο έντονα ώστε να προκαλείται μη αναστρέψιμη αλλοίωσή της, με αποτέλεσμα μια κατάσταση ανισορροπίας.

• Πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τη μικροχλωρίδα του εντέρου προκαλώντας αλλαγές.

  Μεταξύ των κυριότερων και συνηθέστερων είναι:

  • οι παρατεταμένες αλλαγές στη διατροφή
  • οι αλλαγές στον τρόπο ζωής
  • το άγχος (το οποίο προάγει τη φλεγμονή)
  • τα φάρμακα και ειδικά η χρήση αντιβιοτικών

  Μεταξύ αυτών των παραγόντων, η διατροφή παίζει σίγουρα πολύ σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της μικροχλωρίδας του εντέρου, επηρεάζοντάς την τόσο θετικά όσο και αρνητικά.

  Για παράδειγμα, μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες που υπάρχουν σε λαχανικά, φρούτα, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως, ευνοεί την ισορροπία της μικροχλωρίδας που κατοικείται από «ευεργετικά» βακτήρια, όπως αυτά που ανήκουν στο γένος Prevotella. Σε αυτό το πλαίσιο, η μεσογειακή διατροφή, που χαρακτηρίζεται από υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και σύνθετων υδατανθράκων, έχει θετικό αντίκτυπο στην υγεία της μικροχλωρίδας του εντέρου.

  Τι να αποφεύγετε

  «Μια δυτική διατροφή πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, ζωικές πρωτεΐνες, επεξεργασμένα σάκχαρα, με λίγες ή καθόλου φυτικές ίνες, μπορεί να αλλάξει την ισορροπία της μικροχλωρίδας, προωθώντας την ανάπτυξη βακτηρίων λιγότερο φιλικών προς το έντερο και αυξάνοντας τον κίνδυνο δυσβίωσης. Οι πολλές ζωικές πρωτεΐνες έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ποικιλομορφία της μικροχλωρίδας, που θεωρείται ένας από τους κύριους δείκτες ενός υγιούς εντερικού οικοσυστήματος», λέει ο ειδικός.

  «Επιπλέον, μια δίαιτα αυτού του τύπου μειώνει την παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας, μορίων που είναι απαραίτητα για την εντερική υγεία, καθώς ενισχύουν τον εντερικό φραγμό, μειώνουν τη φλεγμονή και προστατεύουν από το οξειδωτικό στρες. Μια διατροφή πλούσια σε ζωικές πρωτεΐνες και λίπη ευνοεί επίσης την αύξηση του πληθυσμού των Bacteroides εις βάρος άλλων ωφέλιμων ειδών, φέρνοντας τη μικροχλωρίδα σε δυσβίωση και μειώνοντας τη συνολική ποικιλομορφία της.

  Υπάρχει ιδανικό μενού για το μικροβίωμα του εντέρου;

  «Δυστυχώς, δεν υπάρχει ιδανικό μενού για τη βελτίωση της εντερικής υγείας, καθώς κατά τον καθορισμό μιας καθημερινής διατροφής είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη όχι μόνο η ευημερία του εντέρου αλλά και πολλοί άλλοι παράγοντες», εξηγεί ο γαστρεντερολόγος Christian Lambiase.

  «Αυτές περιλαμβάνουν τις ημερήσιες θερμιδικές ανάγκες, το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας, την ηλικία και τυχόν προβλήματα υγείας. Επιπλέον, όταν επιλέγετε μια δίαιτα, είναι απαραίτητο να λάβετε υπόψη την παρουσία οποιωνδήποτε εντερικών συμπτωμάτων ή διαταραχών, όπως κοιλιακό άλγος, φούσκωμα ή μετεωρισμός, που θα μπορούσαν να είναι δείκτες δυσβίωσης. Ανάλογα με την παρουσία ή την απουσία συμπτωμάτων, η διατροφική προσέγγιση πρέπει να αλλάξει. Μια σημαντική συμβουλή που θα ήθελα να δώσω είναι να αποφεύγετε τις δίαιτες "do-it-yourself" και να βασίζεστε πάντα σε επαγγελματίες που μπορούν να λάβουν υπόψη όλους τους παράγοντες που αναφέρονται παραπάνω, καθώς και άλλους πιο ειδικούς. Μόνο με αυτόν τον τρόπο είναι δυνατή η κατάρτιση ενός εξατομικευμένου σχεδίου διατροφής, το οποίο είναι αποτελεσματικό, υγιεινό και, πάνω απ' όλα, ισορροπημένο».

• Συμπληρώματα για τη μικροχλωρίδα του εντέρου: Πότε χρειάζονται;

  «Τα προβιοτικά και τα πρεβιοτικά αντιπροσωπεύουν έναν από τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ρυθμίσουμε τη μικροχλωρίδα του εντέρου. Ένα προβιοτικό είναι ένας ζωντανός μικροοργανισμός που, όταν λαμβάνεται σε επαρκείς ποσότητες, παρέχει ένα όφελος για την υγεία στον ξενιστή. Ένα πρεβιοτικό είναι, από την άλλη πλευρά, μια μη εύπεπτη ουσία, που αποτελείται κυρίως από ίνες, οι οποίες προωθούν επιλεκτικά την ανάπτυξη και τη δραστηριότητα των ευεργετικών βακτηρίων που υπάρχουν ήδη στο έντερο», λέει ο γαστρεντερολόγος Christian Lambiase.«Η χορήγηση προβιοτικών στοχεύει στην αποκατάσταση της ισορροπίας ενός τροποποιημένου εντερικού μικροβιώματος, ενεργώντας κυρίως με τους ακόλουθους τρόπους:

  • ενίσχυση του εντερικού φραγμού, αποτρέποντας έτσι τον αποικισμό παθογόνων παραγόντων
  • ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος
  • μείωση της εντερικής φλεγμονής
  • βελτίωση της ανοσολογικής απόκρισης του ατόμου
  • παραγωγή ευεργετικών μεταβολιτών, όπως λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας

  Τα πρεβιοτικά, από την άλλη πλευρά, δρουν κυρίως διεγείροντας τον πολλαπλασιασμό των «καλών» βακτηρίων, προωθώντας την παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας και βελτιώνοντας τη λειτουργία του εντερικού φραγμού.

  Η συνδυασμένη πρόσληψη προβιοτικών και πρεβιοτικών (συνβιοτικά) μπορεί να ενισχύσει περαιτέρω τα ευεργετικά αποτελέσματα, προωθώντας μια πιο ποικιλόμορφη και λειτουργική μικροχλωρίδα.

  Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι τα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητα των προβιοτικών στη θεραπεία των περισσότερων ασθενειών ή συμπτωμάτων εξακολουθούν να είναι περιορισμένα.

  Δεν έχουμε αρκετά επιστημονικά στοιχεία για να προτείνουμε ένα συγκεκριμένο προβιοτικό ή πρεβιοτικό για τη διαχείριση ενός συγκεκριμένου συμπτώματος ή ασθένειας.

  Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχουν οριστικές κατευθυντήριες γραμμές για την επιλογή ενός προϊόντος έναντι ενός άλλου.

  Σε κάθε περίπτωση, όταν επιλέγετε ένα προβιοτικό πρέπει να ανήκει σε εκείνα που καταφέρνουν να φτάσουν στο παχύ έντερο και να αναπαραχθούν. Προβιοτικά ανθεκτικά στη γαστρική οξύτητα και με σαφή ημερομηνία λήξης. Για να έχετε οφέλη, οι προβιοτικές θεραπείες πρέπει να λαμβάνονται για τουλάχιστον ένα μήνα και μετά από κατάλληλη αποθήκευση, καθώς πολλές από αυτές απαιτούν ψύξη.

  Πηγή: La Cucina Italiana

Read More